Turbosprężarki stają się coraz popularniejsze. Dzięki nim samochody mogą osiągać znacznie wyższą moc. Dlatego niemal pewne jest, że coraz więcej aut przyszłości będzie funkcjonowało w oparciu o ten element. Warto zatem bliżej jej się przyjrzeć. W dzisiejszym artykule zaprezentujemy informacje dotyczące kwestii, jaką są dopuszczalne luzy w turbosprężarce. Zacznijmy jednak od początku!
Kiedy pojawiły się turbosprężarki, czyli trochę historii?
Pierwsze turbosprężarki wprowadzono do silników wysokoprężnych w lokomotywach i silnikach okrętowych ponad 100 lat temu. Mechanizm ten opatentował w 1905 szwajcarski naukowiec Alfred Buchi. Posunięcie to otworzyło drogę do sporego zwiększenia mocy dużych niskoobrotowych systemów. W przypadku samochodów ciężarowych turbo pojawiło się w 1938 roku. Natomiast pojazdy osobowe mogły z nich korzystać powszechnie dopiero w 1973 roku. Ogromny przełom w tej kwestii nastąpił w 1991 roku. Wówczas wprowadzono do produkcji turbosprężarkę ze zmienną geometrią.
Podstawowe składniki budowy turbosprężarki
W turbosprężarce znajdują się dwie promieniowe maszyny przepływowe, a mianowicie gorąca część, czyli turbina i chłodna w postaci sprężarki. Wirniki urządzeń znajdują się na wspólnym wałku. Umożliwia on przekazanie mocy pobranej przez turbinę do sprężarki. Korpus sprzętu uwzględnia wirnik znajdujący się na wałku, który łączy go ze sprężarką i gniazdo zaworu wastegate. Do istotnych składników zalicza się też koło kompresji pompujące zimne powietrze do silnika. Pozostałe elementy całej układanki to talerz pomagający na przykład w przepływie powietrza, łożysko, wlot spalin i wpływ oraz odpływ oleju.
Jak działa turbosprężarka?
Turbosprężarkę napędza energia spalin. Natrafiają one na wirnik i wprowadzają go w ruch obrotowy. Wpływa to na zasysanie powietrza z atmosfery. Następnie dochodzi do jego sprężania, a także zwrócenia w kierunku kolektora dolotowego. W rezultacie do silnika przedostaje się dużo więcej powietrza niż w standardowych rozwiązaniach. Przekłada się to na spalanie większej ilości paliwa, a więc gwarantuje wyższe osiągi.
Jakie są dopuszczalne luzy w turbosprężarce?
Jak każda cześć w samochodzie, turbosprężarka również ulega zużyciu. Wśród symptomów informujących o nieprawidłowościach wymienia się między innymi wyraźnie głośniejszą pracę, która przypomina gwizd. Kierowcy informują też o niebieskim dymieniu z wydechu, wyraźnym zaolejeniu wewnątrz turbiny, czy też błędzie silnika i przejściu w tryb awaryjny. Wówczas warto wykonać diagnozę środka elementu. Istotną czynnością jest sprawdzenie, czy system uwzględnia dopuszczalne luzy w turbosprężarce. Na początku weryfikuje się przestrzeń na wirniku. Dzięki temu uzyskasz dodatkowe informacje prezentujące to, w jakim stanie znajduje się kontrolowany mechanizm. Odległość poprzeczną uda się sprawdzić przez poruszanie wirnikiem w lewo i w prawo, a w następnym kroku w górę i w dół. Po przeprowadzeniu tej czynności ponownie postaraj się przekręcić i sprawdzić, czy wszystko działa w sposób prawidłowy. Zgodnie z zaleceniami specjalistów dopuszczalne luzy w turbosprężarce mogą mieścić się w zakresie między 0,5 mm do 1 mm od osi wirnika.
Jak dokładnie sprawdzić dopuszczalne luzy w turbosprężarce?
W celu przeprowadzenia dokładnej oceny pozwalającej zweryfikować przestrzeń osiową i promieniową wałka wirnika przeprowadź kilka istotnych czynności. Po pierwsze obracaj częścią przy nakrętce bądź kole turbiny, aż do chwili, gdy uda Ci się usunąć zalegający olej z wałka oraz obudowy turbosprężarki. Przy wykonywaniu tego zadania zwracaj przede wszystkim uwagę na to, czy nie ulega blokowaniu. Ponadto ważną kwestią jest równomierne obracanie się elementu. Dalej poruszaj wałkiem wirnika w kierunku osiowym. Dzięki temu w razie nieprawidłowości wyczujesz opieranie się koła turbiny lub koła sprężarki o obudowę turbiny. Wówczas niestety konieczne będzie przeprowadzenie wymiany lub regeneracji części.
Diagnoza wymaga też sprawdzenia luzu promieniowego. Należy zatem także poruszyć wałkiem w kierunku poprzecznym. Gdy opieranie się koła turbiny bądź sprężarki o obudowę będzie niewyczuwalne, możesz stwierdzić, że wszystko działa w sposób właściwy. W przeciwnym przypadku będzie czekać na Ciebie wyzwanie w postaci wymiany turbo.
Luzy w nowej lub w regenerowanej turbinie
Delikatne luzy na boki w nowej lub regenerowanej turbinie zawsze muszą być. W przeciwnym wypadku doszłoby do zatarcia się silnika. Jednakże nie mogą one być większe od granicy 0,5 do 1 mm. Duża przestrzeń pomiędzy elementami może wystąpić po przekroczeniu pewnego przebiegu. Pamiętaj o tym, że wymiana turbiny to czynność, która prędzej czy później i tak Cię czeka. Jedyne co możesz zrobić to trochę przedłużyć jej żywotność przez odpowiednią pielęgnację. Co więcej, luzy w turbosprężarce pojawiają się na skutek zanieczyszczeń w oleju silnikowym. W rezultacie przepływ środka przez turbinę napotyka pewien opór, co po pewnym czasie prowadzi do większych odległości i problemów technicznych z turbosprężarką. Dlatego, co pewien czas warto przeprowadzać diagnozę tej części.
