Samochód ma złożoną konstrukcję. Każdy jego układ i element podczas eksploatacji niestety się zużywa lub ulega uszkodzeniu. W związku z tym konieczna jest ich regeneracja lub wymiana. Czy można samemu wymienić turbinę? Kierowca samochodu, który zamierza zrobić to sam, musi posiadać odpowiednie warunki warsztatowe i wyposażenie niezbędne do napraw.
Do takich elementów samochodu, które można samemu wymienić należą np.: filtry, żarówki, akumulator, świece zapłonowe, klocki hamulcowe, płyny eksploatacyjne, wycieraczki itp. Jednak czy można samemu wymienić turbinę? Przedtem jednak warto zapoznać się z ogólnymi danymi na temat turbo.
Turbosprężarka – działanie i jak się z nią obchodzić?
Turbosprężarka jest mechanizmem składającym się dwóch podstawowych części tj. – turbiny i sprężarki zamontowanych na jednej osi. Gazy wylotowe, które są skierowane są na turbinę, napędzają jednocześnie wirnik sprężarki. Wtłacza ona do cylindra większą ilość powietrza umożliwiającą spalenie w tej samej objętości komory znacznie większej ilości paliwa. Z kolei przekłada się to na wzrost mocy silnika.
O silnik wyposażony w turbinę należy odpowiednio dbać. Użytkownik powinien przede wszystkim regularnie zmieniać olej, o jak najwyższej jakości. Należy również pamiętać, aby po uruchomieniu silnika rozgrzać go na biegu jałowym, żeby olej silnikowy dotarł w każdy jego zakątek, a w szczególności do turbiny.
Technika turbodoładowania – w skrócie
Technika turbodoładowania jest związana z zasadą spalania paliwa w silniku. Obecnie, najbardziej rozpowszechnione są te czterosuwowe. Cykl roboczy takiego silnika następuje podczas dwóch obrotów wału korbowego i składa się z czterech suwów:
- ssania, wtedy gdy tłok się opuszcza i zasysa powietrze (silnik dieslowski) lub mieszankę paliwo/powietrze (silnik benzynowy),
- kompresji, gdy objętość cylindra zostaje ściskana,
- rozprężania – mieszanka paliwa z powietrzem zapala się przez iskrę (silnik benzynowy) lub zapala się samoczynnie wcześniej wstrzyknięta do cylindra pod bardzo wysokim ciśnieniem (silnik dieslowski),
- wydechu, podczas którego usuwane są spaliny. Z tego wynika, że zasada działania silnika jest prosta i umożliwia różne sposoby zwiększania jego mocy poprzez: zwiększenie pojemności skokowej lub zwiększenie prędkości obrotowej.
W związku z dużym zapotrzebowaniem klientów na usługi związane z turbodoładowaniem zakłady mechaniczne oferują także usługę naprawy turbosprężarek i są to najczęściej wszystkie możliwe ich typy tj. w samochodach:
- samochodach osobowych,
- samochodach ciężarowych i dostawczych,
- maszynach budowlanych i rolniczych.
Zalety turbosprężarki
Układ turbodoładowania stosuje się we wszystkich współczesnych samochodach. Wypływa to z faktu posiadania wielu zalet podczas stosowania tego urządzenia np. dzięki mniejszej pojemności skokowej silnika otrzymuje się większą moc jednostki napędowej i momentu obrotowego przy niższych obrotach silnika. To pozwala na lepszą elastyczność i szybsze przyspieszanie. Z kolei może dawać także większą przyjemność z jazdy. Z drugiej zaś strony, turbosprężarka wymaga dodatkowego paliwa, aby napędzać turbinę.
W związku z tym, jeśli kierowca w sposób ciągły korzysta z pełnej mocy silnika, może spowodować większe spalanie paliwa. Natomiast w rzeczywistości, czy turbo zwiększa spalanie, czy też nie, zależy od indywidualnego stylu jazdy. Jeżeli bowiem kierowca korzysta z pełnej mocy silnika tylko wtedy, gdy jest to naprawdę potrzebne, to rzeczywiście można uniknąć nadmiernego zużycia paliwa.
Ponadto stosując turbo płacimy niższe stawki ubezpieczenia OC.
Wady turbodoładowania i objawy uszkodzonej turbiny
Z drugiej strony turbina ma także wady np. częste występowanie awarii, przy znacznie droższych naprawach, niż w silnikach wolnossących. Do typowych objawów uszkodzonej turbiny zalicza się:
- znaczne wydobywanie się dziwnego, głośnego dźwięku spod maski podczas jazdy,
- odczuwanie braku mocy samochodu i jego głośna praca,
- gęste kłęby dymu wydobywające się z układu wydechowego,
- widoczny ubytek oleju silnikowego (wyciek).
Czy można samemu wymienić turbinę?
Można to zrobić, ale w większości przypadków tylko teoretycznie. Będą nam potrzebne odpowiednie narzędzia, znajomość specyfikacji pojazdu i silnika. Trzeba także pamiętać, że samochód ten w większości przypadków po naprawie znajdzie się na drodze wśród innych uczestników ruchu. Dlatego powinniśmy dobrze przygotować się do wymiany turbosprężarki. Niemniej jednak lepszym pomysłem będzie oddanie tego podzespołu w ręce specjalistów.
Wymiana turbosprężarki jak zrobić to dobrze – prawidłowa technologia naprawy w serwisie
Jeżeli turbosprężarka ulegnie uszkodzeniu, to należy ją wymienić na regenerowaną (koszt ok. tysiąca złotych) lub nową (kilka tysięcy złotych).
Należy dodać do tego także koszt robocizny i czas. W ten oto sposób uzyskujemy wysoki koszt wymiany turbo. Niemniej jednak wykonana wymiana turbo raz i prawidłowo, przyniesie dobry efekt w postaci przedłużenia życia układu doładowania o kolejne 100-200 tys. km.
Wymiana tego urządzenia to bardzo ogólne pojęcie. Związane jest to, z tym że zarówno przed założeniem nowej części, jak i w trakcie tej czynności należy przeprowadzić kilka innych operacji, aby zagwarantować najwyższą jakość naprawy.
Czy można samemu wymienić turbinę? – czynności przed demontażem
Już przed demontażem uszkodzonej turbosprężarki rozpoczyna się jej proces naprawy. Jeśli można wykonać, to należy na samym początku wypłukać układ smarowania. Wówczas zmienia się filtr i olej na świeży oraz uruchamia się silnik na kilkanaście minut. Następnie wylewa się olej, który służył do płukania i rozpoczyna naprawę.
Następnie ważne jest zdiagnozowanie problemu. Jeżeli nie wiadomo, z jakiego powodu turbosprężarka przestała działać, w zasadzie montaż nowego elementu jest wykluczony, a w najlepszym przypadku bardzo ryzykowny. Może bowiem już po kilkuset kilometrach jazdy z nową turbosprężarką nastąpić jej awaria. Przykładem jest np. układ smarowania, który nie pompuje oleju właśnie do tego elementu. Bezwzględnie konieczne jest sprawdzenie ciśnienia oleju oraz drożność przewodów olejowych, doprowadzających i odprowadzających środek smarny z turbosprężarki. Te z nich, które wykazują jakiekolwiek niedomagania od razu trzeba wymienić na nowe, a najlepiej zrobić to profilaktycznie.
Nie można zapomnieć również o zwróceniu uwagi na przewód odpowietrzenia skrzyni korbowej. Jeśli jest zanieczyszczony, to będzie zakłócał pracę, a nawet utrudni odpływ oleju z turbosprężarki. Najlepiej sprawdzić na rurce, w której tkwi bagnet oleju, czy w skrzyni korbowej nie tworzy się nadciśnienie. Jeżeli tak, to przez koła turbosprężarki będzie wydostawał się olej, który trafi m.in. do silnika, co może spowodować jego uszkodzenie.
Czy można samemu wymienić turbinę? – elementy sąsiadujące, które trzeba sprawdzić
Koniecznością jest też sprawdzenie i wyczyszczenie całego układu dolotowego i zasysania spalin do turbiny. Daje to dobrą okazję też do sprawdzenia stanu i wyczyszczenia zaworu recyrkulacji spalin EGR, a także kontroli przepustnicy i przepływomierza. Ponadto zgodnie z technologią naprawy trzeba wymienić intercooler na nowy razem z turbosprężarką. Po prostu nie da się dobrze wyczyścić starego intercoolera. Należy zaznaczyć, że nowa chłodnica doładowania stanowi wydatek ułamka kwoty jaką należy przeznaczyć na nową turbosprężarkę, a jego cena zwykle nie przekracza 1000 zł. Podczas awarii nowej turbosprężarki, często reklamacja nie jest uwzględniona, jeśli nie można udowodnić wymiany intercoolera na nowy.
Jednocześnie przed zamontowaniem turbosprężarki warto sprawdzić wszystkie jej osłony i osłony przewodów olejowych. Gdy są luźne, należy je usztywnić, jeśli którejś brakuje, warto je kupić lub choćby dorobić. Producent stosuje je nie bez przyczyny, gdyż wie, którędy do komory silnika dostają się zabrudzenia, czy chociażby woda. Dodatkowo podczas montażu turbosprężarki należy zwrócić uwagę na całkowitą szczelność wszystkich połączeń. Natomiast konieczna jest również wymiana wszystkich uszczelek na nowe. Nie można stosować żadnych montażowych past, czy substytutów uszczelek.
Czy można samemu wymienić turbinę? – wymiana oleju silnikowego
Po zamontowaniu i podłączeniu wszystkich przewodów koniecznie trzeba wymienić olej silnikowy na nowy i to dokładnie taki, jaki zaleca producent. Zdarza się, że zła specyfikacja oleju silnikowego jest powodem wielu problemów, m.in. z turbosprężarką. Olej należy przed samym montażem wlać do nowej turbosprężarki przez otwór doprowadzający środek smarny. Następnie rozprowadzić go po łożyskach lekkim podmuchem sprężonego powietrza i kręcąc wirnikiem. Na pistolet z powietrzem najlepiej nałożyć jakikolwiek filtr (wystarczy kawałek czystej tkaniny), gdyż w powietrzu mogą znajdować się zanieczyszczenia. Tuż przed podłączeniem przewodu olejowego warto ponownie wlać trochę oleju do turbosprężarki.
Niektórzy producenci turbosprężarek zalecają inne napełnienie układu smarowania olejem. Polega ono na kręceniu rozrusznikiem silnika przez około 20-30 sekund z odłączonym zapłonem lub odciętym dopływem paliwa. Chodzi tutaj o minimalizację zjawiska suchego startu. Następnie po podłączeniu zapłonu/paliwa i uruchomieniu silnika, trzeba pozwolić mu popracować kilka minut na wolnych obrotach. Dopiero po upływie tego czasu można normalnie eksploatować silnik. Po przejechaniu około 100 km trzeba udać się na kontrolę wszystkich połączeń i szczelności, a po 1000 km wymienić olej na nowy.
Wymiana turbosprężarki samodzielnie czy w warsztacie?
Po dokonaniu czynności przygotowawczych, można już przystąpić do włąściwej wymiany turbosprężarki. W przypadku, gdy awarii uległo wiele podzespołów w pojazdach, wówczas kierowca musi podjąć decyzję, czy wymienić turbosprężarkę na nową czy oddać ja do regeneracji. Musi sobie jednak zdawać sprawę z tego, że zakup tego elementu fabrycznego wiąże się z większymi kosztami.
Tymczasem wcale nie musi gwarantować lepszej jakości. O wiele lepsza alternatywa to naprawa i regeneracja turbosprężarki świadczona przez firmę serwisową. Naprawa i regeneracja turbosprężarek wykonywana jest przez specjalistów danej firmy. Odbywa się ona zgodnie z procedurami zawartymi w instrukcjach serwisowych producentów tych urządzeń. Szczególnie uwzględnienia się tolerancję wymiarów elementów współpracujących. Najważniejszą zasadą jest stosowanie podczas każdej naprawy profesjonalnego zestawu narzędzi, który powinien posiadać warsztat.
Zakres czynności wykonywanych podczas naprawy i regeneracji turbiny – skrót
Naprawa i regeneracja turbosprężarek zalecana jest wszystkim, którzy usłyszą i zobaczą objawy uszkodzenia turbosprężarki. Nie muszą one oznaczać awarii turbiny, ale klienci powinni sprawdzić swój samochód w warsztacie samochodowym.
Naprawa i regeneracja turbosprężarek w serwisach obejmuje najczęściej następujące czynności:
- demontaż podzespołu na części składowe,
- dokładne mycie rozłożonych części w myjce ultradźwiękowej,
- weryfikacja części oraz analiza przyczyn uszkodzeń,
- kontrola i ocena punktów pomiarowych wskazanych przez producenta,
- wymiana kompletu elementów z zestawu naprawczego,
- precyzyjne wyważanie i doważanie zespołu wirującego w zakresie 0 – 250 000 obr / min,
- ustawianie zmiennych geometrii turbosprężarki (jeśli dotyczy),
- komputerowe ustawianie regulatora podciśnieniowego lub nadciśnieniowego,
- sprawdzanie działanie silnika krokowego nastawnika sterowanego elektrycznie,
- wykonanie montażu końcowego.
Czy można samemu wymienić turbinę? Czas wymiany turbiny
Standardowy czas wymiany turbiny to około 1-2 dni roboczych. Czas ten jest uzależniony od ilości zleceń w serwisie i od stopnia nieprawidłowości, które zawsze wynikają w trakcie montażu i demontażu turbiny. Mechanicy, którzy podejmują się działań związanych z naprawą lub montażem turbosprężarki, powinni stosować wszelkie zasady, które są obowiązkowe po każdym procesie regeneracji i montażu nowego urządzenia turbo do pojazdu. Regeneracja wykonana w sposób prawidłowy może zaoszczędzić zarówno czas, jak i pieniądze. Po wykonaniu procesu regeneracji warto zgłosić się do autoryzowanego serwisu, który solidnie i w rozsądnej cenie dokona wymiany wyeksploatowanej turbosprężarki na sprawne urządzenie, w jak najkrótszym czasie.
